Tüm Çocuklara İthafen (Dikkat! Mizah İçermez!)

SON

Trajik kelimesinin kökenini bilmeyenimiz çoktur... Yazayım efendim... Eski Yunan'da bazı şenlikler esnasında Tanrılara erkek keçi kurban edilirdi... Kurban etme törenine de şarkılarla(ağıt şeklinde) ve günümüzdeki tiyatronun ilkel hali olan oyunlarla eşlik edilirdi... Bu şarkılara ve gösterilere keçi şarkısı anlamına gelen "tragoidia" denirdi. (Bkz. Eski yunanca şarkı: oidia, teke: tragos) Daha sonra bu kelime tüm komedi dışı tiyatro gösterilerine denmeye başlanmış ve günümüze gelmiştir. 

Başlık sizi yanıltmasın. Feripedia yazılarına devam edecek. Ama bugün bir şeylerin sonu gibi. Sabrımızın belki. Gönül ister ki birbirimize olan düşmanlığımızın. Vicdansızlığımızın. Tepkisizliğimizin. Ama bir çocuğun sonu aslında. Kelimenin kökenindeki gibi birileri kurban verilirken, kalanlar sadece söz söyleyebildiği için ya da onu bile söylemeyip öylece durdukları için trajedi belki de bu.

Tüm antik kaynaklarda çocuk masumdur. Temizdir. Mesela vahşet olarak görsek de, Tanrılara kurban edilen hayvanlar bile henüz ergenliğe ulaşmamış olanlardan seçilirdi. Çünkü çocuk masumdur. Büyük harflerle yazayım: ÇÜNKÜ ÇOCUK MASUMDUR! Ölen bir çocuksa, arkasından "...ama" ile başlayan cümleler kurulmaz, ölümüne kılıf uydurulmaz, "gebersin p*ç" denmez, görmezden gelinmez. Ölen bir çocuktur çünkü. Ölümün matematiği yoktur. "Buna üzüldünüz peki şuna üzüldün mü?", "Şuna üzülmen için buna da üzülmüş olman gerekir.", "Bilmem kimler öldüğünde aklınız neredeydi?" Bu kadar vicdansızlığa "trajedi" kelimesi yeterli mi? Ölümün matematiği yoktur ve dini, dili, ırkı, rengi, mezhebi de yoktur. Ama asıl trajedi nedir biliyor musunuz; asıl trajedi, empati kuramamaktır. Ve hatta ölümler üzerinden rant sağlamaya çalışmaktır. 

Miken kralı Agamemnon, meşhur Troia Savaşı'na gemileriyle gidecektir. Fakat tanrıça Artemis rüzgarları bir türlü bırakmamaktadır. Rüzgarları bıraksın diye Agamemnon genç kızı Iphigenia'yı kurban etmek ister. Ve acımasız tanrıçalardan biri olan Artemis, genç kızın ölmesine razı olmaz, kızın yerine bir geyik gönderip kızı kurtarır. Bu eski yunandaki bir trajedi öyküsüdür. 

Peki o halde bugünkü ne?

Saygılarımla.

Ferhat Ç.